Met ingang van het komend jaar kan geen subsidie uit het ISDE-programma (Investeringssubsidie Duurzame Energie) meer worden aangevraagd voor de aanschaf van een warmtepomp in een nieuwbouwwoning. Dat schrijft minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) in een brief aan de Tweede Kamer waarin hij de voorgang van de ISDE beschrijft. 

Het besluit om geen ISDE-bedragen meer ter beschikking te stellen voor nieuwbouwwoningen heeft betrekking op woningen waarvoor op of na 1 juli 2018 een aanvraag voor een omgevingsvergunning is ingediend. Die datum is heel bewust gekozen: op 1 juli vorig jaar verviel de gasaansluitingplicht voor nieuwbouw. Volgens SEO Economisch Onderzoek, dat de ISDE voor Wiebes heeft geëvalueerd, is het bij die woningen van na die datum dus niet meer nodig om alternatieven voor aardgas te stimuleren – zoals warmtepompen of pelletkachels.

De ISDE werd in 2016 ingesteld om kleinschalige hernieuwbare energie-opties te stimuleren bij particulieren en kleine bedrijven.

Pelletkachels en biomassaketels

Voor pelletkachels vervalt de ISDE-regeling overigens toch al volledig, net als voor biomassaketels. Volgens SEO zijn de maatschappelijke kosten van deze twee verwarmingstechnieken hoger dan de maatschappelijke baten: pelletkachels en biomassaketels zorgen weliswaar voor een reductie van CO₂-uitstoot (als ze een gasketel vervangen), maar dat ‘positieve’ effect is kleiner dan het ‘negatieve’ effect dat wordt veroorzaakt doordat ze fijnstof, koolmonoxide en stikstof uitstoten.

Vanaf 2021 ook isolatie

Met het verdwijnen van pelletkachels en biomassaketels, en het uitsluiten van aanvragen voor nieuwbouw, lijkt de ISDE-regeling aanzienlijk te worden versmald. Daar staat echter tegenover dat vanaf 2021 ook woningeigenaren en VVE’s een beroep op de subsidieregeling voor investeringen in isolatie kunnen doen. Tot die tijd kan voor isolatiesubsidie worden aangeklopt bij de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis (SEEH). Volgens Wiebes is het budget voor deze pot naar verwachting toereikend tot eind 2020.

Kritiek van BodemenergieNL

Brancheorganisatie BodemenergieNL heeft teleurgesteld gereageerd op het besluit van Wiebes. Bodemgekoppelde warmtepompen vinden hun toepassing voornamelijk in de nieuwbouw en het wegnemen van de ISDE-mogelijkheid werpt nu een extra drempel op.
Daarnaast zou SEO ‘foute statistieken’ hanteren als het gaat om wko’s – oftewel systemen met een collectieve bodemgebonden warmtepomp. Volgens BodemenergieNL onderschat SEO daardoor de potentie van bijvoorbeeld aquathermie. Verder wijst de vereniging op het ‘verdringingseffect’ ten nadele van grote warmtepompen: door de opzet van de ISDE zouden partijen nu meerdere kleine warmtepompen met subsidie aanschaffen, in plaats van een energetisch gunstiger grote warmtepomp waarop geen subsidie wordt gegeven.

Koudemiddelen in warmtepompen

Een ander onderwerp in de brief van Wiebes betreft de koudemiddelen in warmtepompen. Veruit de meeste warmtepompen zijn gevuld met zogeheten gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen), die bij lekkage een sterk broeikaseffect hebben. Alternatieven zijn er echter nog nauwelijks, reden voor Wiebes om het type koudemiddel in een warmtepomp vooralsnog niet mee te laten wegen bij de ISDE-toekenning. “Aanscherping van de ISDE op dit punt zou er toe leiden dat het overgrote deel van de momenteel beschikbare warmtepompen niet meer voor subsidie in aanmerking komen”, aldus de minister. Wel houdt hij de mogelijkheid open dat in de toekomst de subsidiehoogte kan gaan variëren op basis van het gekozen koudemiddel. Los hiervan wil Wiebes samen met organisaties uit het veld in kaart brengen hoe koudemiddellekkages kunnen worden voorkomen.

Bron: Vakblad Warmtepompen